section-48952de

گریس ها

گریس از مشتقات نفتی است که دارای گرانروی زیادی می‌باشد . انجمن تست مواد آمریکا (ASTM) که مخفف The American Society for Testing and Materials است ، گـریـس را این گونه تعریف می کند :
ترکیبی نیمه جامد یا جامد از یک محصول نفتی و یک صابون یا ترکیبی از صابون، با یک پرکننده مناسب است که برای نوع خاصی از روانکاری تولید می شود .

section-0c91839

قسمت های تشکیل دهنده گریس

همانطور که تعریف انجمن تست مواد آمریکا نشان می دهد، در انواع گریس سه مولفه وجود دارد که گـریـس روان کننده را تشکیل می دهند. این اجزاء عبارتند از :

  • روغن (oil)
  • ضخیم کننده (thickener)
  • افزودنی ها (additives)

روغن پايه و بسته افزودنی جزء اصلي در فرمولاسيون های گـریـس هستند و به همين دليل تأثير قابل توجهی در کیفیت و کارایی گریس دارند. ضخیم کننده که اغلب به اسفنجی معروف است روان کننده (روغن پایه و مواد افزودنی) را در خود نگه می دارد.

section-a685bc4
روغن پایه (oil)

اکثراٌ گـریـس‌های تولید شده از روغن معدنی (mineral oil) می باشند. این گریس ها با پایه روغن معدنی که مشتق شده ازنفت هستند ، عملکرد رضایت بخشی در بسیاری از کاربردهای صنعتی را ارائه می دهند و در دمای کم یا زیاد پایداری بیشتری را فراهم می کند.

section-5eb43ca
ضخیم کننده (thincker)

ضخیم کننده ماده ای است که در ترکیب با روغن پایه ، ساختار جامد به نیمه رسانا را تولید می کند. غالباْ نوع ضخیم کننده مورد استفاده در گریس‌ها بر پایه فلز که اصطلاحا به آن صابون فلزی (metallic soap) گفته میشود. این صابون شامل لیتیوم، آلومینیوم، خاک رس، پلی اوره، سدیم و کلسیم است.

اخیرا، گـریـس‌ها با ضخیم کننده های پیچیده تر (complex thickener)، محبوبیت زیادی به دست آورده اند و علت آن به دلیل نقاط تحمل دمای بالاتر و تحمل بار بیشتر است . گریس‌های امروزی با ترکیبی از صابون معمولی فلز با یک عامل پیچیده (complex thickener)، ساخته میشوند. رایج ترین گریس پیچیده بر پایه لیتیوم است ، که به گریس لیتیومی مشهور هستند . که این نوع گریس ها با ترکیبی از صابون معمولی لیتیوم و اسید آلی کم مولکولی به عنوان عامل پیچیده ساخته شده است.

ضخیم کننده بدون صابون (Nonsoap) برای کاربرد های خاص مانند محیط های با درجه حرارت بالا محبوبیت دارنند. بنتـونیت (Bentonite) و سیلیس دو نمونه از ضخیم کننده بدون صابون است که در دمای بالا ذوب نمی شوند. با این وجود، تصور غلطی در مورد ضخیم کنندها وجود دارد ، حتی اگر ضخیم کننده قادر به مقاومت در برابر درجه حرارت بالا باشد، روغن پایه به سرعت در دمای بالا اکسید می شود لذا این دمای بالا نباید به مدت زمان طولانی ادامه پیدا کند .

section-debf770
افزودنی ها (Additives)

افزودنی ها می توانند نقش چند گـریــس روان کننده ایفا کنند. افزودنی ها در درجه اول موجب افزایش خواص مطلوب موجود و کاهش خواص نامطلوب موجود در گریس و ایجاد خواص جدید مطلوب در گـریــس می شوند. شایع ترین مواد افزودنی گـریــس عبارتند از :

  • جلوگیری از اکسیداسیون
  • جلوگیری از زنگ
  • عوامل کاهش اصطکاک

گریس باید در شرایط کاری و وقتی که بار روی یاتاقان یا هر سطح لغزنده دیگر که برای کاهش اصطحکاک از گریس استفاده کرده ایم ، باقی بماند ؛ به عبارت دیگر از زیر سطح کار فرار نکند .
گریس باید این قابلیت را داشته باشد که تحت بار های مختلف و شرایط کاری تعریف شده و دمای کاری مورد نظر ، خواص خود را از دست ندهد .

section-8bceae4

کاربرد گریس

گـریـس دارای ویژگی هایی است که روغن صنعتی ( انواع روغن های صنعتی : روغن گیربکس ، روغن موتور ، روغن ترمز و ….) فاقد آن ها است . در ادامه موارد مصرف عمده گریس را بررسی خواهیم کرد .
۱) ماشین آلات صنعتی که به صورت متناوب مورد استفاده قرار میگیرند یا در مدت زمان طولانی در حالت ذخیره قرار می گیرند. از آنجا که گـریـس روی سطح باقی می ماند، یک لایه روانکار همیشه روی سطح قرار دارد .
۲) ماشین آلات ایی که روانکاری مکرر آنها قابلیت اجرایی ندارد . گریس های با کیفیت بالا می توانند اجزای غیرقابل دسترس ماشین را برای مدت زمان طولانی بدون نیاز به روانکاری مجدد ، حفاظت کنند . این مسئله در برخی از موتورهای الکتریکی و گیربکس ها بیشتر دیده میشود .
۳) ماشین آلاتی که تحت شرایط شدید مانند دماهای و فشار بالا ، بارهای شوک یا سرعت آهسته تحت بار سنگین هستند ، گریس برای روانکاری آنها بهترین گزینه است .

section-326b137

مزایای روانکاری با گریس

  • قابلیت ماندگاری بالا : روانکاری با گـریـس موجب می شود که همواره گریس در محل باقی بماند.
  • سهولت مصرف و کاهش دفعات روانکاری : برای دستگاه ها و قطعاتی که باز و بسته کردن آنها برای روانکاری مشکل و هزینه بر است ، گـریـس گزینه مناسب تری است .
  • آب بندی گریس : گـریـس به آب بندی مجموعه کمک می کند.
  • سادگی استفاده : گـریـس به راحتی قابل استفاده است .
section-6f17a6b

معایب روانکاری با گریس

  • عدم قابلیت خنک کنندگی گـریـس
  • عدم قابلیت نفوذ به قطعات ریز و روانکاری آنها
section-6994aea

انواع گریس ها

گریس ها به لحاظ پایه صابونی خودشان نام گذاری می شوند ، و انواع مختلفی دارند و هر کدام کاربرد خاص و مشخصی دارند از مهمترین ویژگی هایی که باید در هر گـریـس به آن توجه شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

  • رنگ
  • نقطه قطره‌ایی شدن
  • بیشترین دمای مجاز عملیاتی
  • کمترین دمای مجاز عملیاتی
  • عمر گریس
  • قابلیت پمپاژ
  • پایداری فشار مکانیکی
  • مقاومت در برابر شسته شدن
  • و ...

که گـریـس های مختلف بسته به نوع آنها دارای تمام یا برخی از ویژگی های فوق هستند .

section-7088cbb
گریس کلسیم

گریس های کلسیم جزو اولین گریس های عرضه شده در صنعت بودند و امروزه تقریباً گریس های اولیه پایه کلسیم که به روش سرد تولید میشدند ، تولید نمی شوند . و جای خود را به گریس های پیچیده‌تر کلسیم کمپلکس و گـریـس پخت گرم داده اند .
گـریـس های کلسیم کمپلکس جزو گریسهای پر مصرف در صنعت هستند که قیمت مناسب و ضدآب بودن مهمترین ویژگی های این گـریـس است .

section-d5c68dd
گریس سدیم

گـریـس های سدیم بعد از گریسهای کلسیم با بازار عرضه شدند و جزو گریسهای ارزان قیمت با کیفیت روانکاری خوب است . مهمترین نقطه ضعف این گـریـس ها ضد آب نبودن است .

section-088e30e
گریس لیتیم

ابداع گـریـس لیتیم در زمان جنگ جهانی باعث وقوع انقلاب در زمینه روانکاری شد . این گریس ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را به یک گریس همه کاره تبدیل می کند.
گریس لیتیم مقاومت خوبی در برابر شسته شدن با آب دارد و محدوده دمایی خوب این گـریـس آن را تبدیل به یک گریس عالی همه منظوره تبدیل کرده است .

section-6a29fc9
گریس آلومینیوم

گریس آلومینیوم جزو گریس های با کیفیت و خاص تقسیم بندی می شود . این گـریـس ها قیمتشان نسبت به سایر گریس ها کمی بالاتر است و عملکرد عالی برای کار در دمای بالا دارند .

section-0b262d8
گریس پلی اوره

گـریـس پلی اوره برخلاف گریس های بالا ، پایه غیر فلزی دارد و جزو گـریـس ها با کیفیت چند منظوره تقسیم بندی می شوند . به واسطه اینکه صابون آن غیر فلزی است ، خواص ویژه‌ای دارد .

برای روانکاری بلبرینگ و یاتاقان و …. ، هم می توانیم طبق شرایط مشخص از روغن روانکار و هم از گـریـس استفاده کنیم . البته استفاده از گـریـس بیشتر توصیه می شود . نکته مهم اینجاست که چه نوع گریسی برای آن باید استفاده کنیم ( گریس لیتیم،گریس سدیم و …) و این نکته را باید در نظر داشت که انتخاب نادرست گـریـس می تواند عمر دستگاه را خیلی کاهش بدهد و هزینه سنگینی را روی دست ما بگذارد.

شرکت صنایع شیمیایی آرین پالایش خلیج فارس

  • 051-34690006-8

  • info@harpen.ir

  • Whatsapp : 09021204241

  • Channel ID : @harpenco

  • Instagram ID : harpenco